Tóm lược phần chỉ mục cuốn sách
Bạn không thông minh lắm đâu, nhóm
10 sự thật thú vị chuyển ngữ từ tiếng Anh của David McRaney
- Lời giới thiệu về bạn
Bạn là một cá thể có lí trí, biết suy nghĩ logic, và luôn nhìn thế giới một cách khách quan.
Bạn cũng chỉ là một kẻ hay tự dối mình như tất cả những người khác. Nhưng không sao, chính điều đó lại giúp bạn có trí óc lành mạnh.
- Mồi tiềm thức
Bạn biết rõ khi nào mình chịu tác động của một điều gì đó, và nó ảnh hưởng tới hành vi của bạn ra sao.
Bạn hòan toàn không ý thức được về việc mình liên tục bị tác động bởi các ý tưởng do chính tiềm thức của mình tạo ra
- Chứng bịa chuyện
Bạn biết khi nào bạn đang tự lừa dối bản thân.
Bạn thường không nắm rõ về động cơ thúc đẩy đằng sau những hành vi của mình, và thường tự tạo dựng nên những câu chuyện để giải thích về quyết định, cảm xúc, lịch sử của bản thân mà không hề nhận ra điều đó.
- Thiên kiến xác nhận
Quan điểm cá nhân của bạn là kết quả của hàng năm trời quan sát và phân tích một cách khách quan.
Quan điểm cá nhân của bạn là kết quả của hàng năm trời chỉ tập trung chú ý tới các thông tin xác nhận những điều vốn đã nằm trong niềm tin của bạn, trong khi bỏ qua những thông tin trái ngược với quan niệm có sẵn.
- Thiên lệch nhận thứ muộn
Sau khi học được một điều mới, bạn nhận thức được rằng mình đã từng thiếu hiểu biết và sai lầm.
Bạn thường nhìn lại những điều vừa mới học được và cho rằng minh đã biết từ lâu rồi.
- Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas
Bạn biết cách tính tới sự ngẫu nhiên khi xác đinh nguyên nhân và kết quả.
Bạn có xu hướng bỏ qua sự ngẫu nhiên khi kết quả có vẻ có ý nghĩa, hoặc khi bạn muốn một sự việc ngẫu nhiên có nguyên nhân hợp lí.
- Sự trì hoãn
Bạn thường trì hoãn công việc bởi vì bạn là một kẻ lười biếng và không biết cách kiểm soát thời gian.
Sự trì hoãn được thúc đẩy khi bạn yếu đuối trước những cám dỗ và không tự ngẫm về các suy nghĩ của bản thân
- Sự ngộ nhận trạng thái bình thường
Bản năng đương đầu hay chạy trốn của bạn sẽ được kích hoạt khi đối mặt với hiểm nguy
uy
Bạn thường trở nên bình thản một cach kì lạ trước mối nguy và vờ như mọi chuyện vẫn ổn.
- Nội quan
Bạn nắm rõ lí do cho cá sở thích và cảm xúc của mình.
Bạn không thể tiếp cận được với nguồn gốc thực sự của một số trạng thái cảm xúc. Khi bị chất vấn bạn sẽ bịa ra điều gì đó cho có vẻ hợp lí.
- Tự nghiệm về sự phổ biến
Với sự phát triển của ngành truyền thông, bạn có thể nắm rõ cách thế giới vận hành thông qua những dữ liệu thống kê và tin tức rút ra từ nhiều ví dụ.
Bạn dễ dàng tin rằng điều gì đó là bình thường chỉ với một ví dụ cụ thể mà bạn tìm được, trong khi đó lại khó chấp nhận những thông tin mà bạn chưa từng biết tới
- Hiệu ứng bàng quan
Khi một ai đó gặp nạn, mọi người sẽ tới để cứu.
Càng nhiều người chứng kiến một người gặp nạn thì khả năng một ai đó ra tay giúp đỡ càng nhỏ
- Hiệu ứng Dunning-Kruger
Bạn có thể dự đoán được chính xác khả năng của mình ở mọi tình huống.
Về cơ bản bạn khá kém trong việc đánh giá khả năng của bản thân và độ khó của những công việc phức tạp.
- Ảo quan
Có những sự trùng hợp thật kỳ diệu. Chắc hẳn chúng phải có ý nghĩa nào đó chứ.
Trùng hợp là chuyện thường ngày ở huyện, kể cả những điều tưởng chừng như là kì diệu. Mọi ý nghĩa mà chúng có điều do chính tâm trí của bạn nghĩ ra thôi.
- Lòng trung thành với thương hiệu
Bạn thích những thứ mà bạn sở hữu hơn những thứ khoác bởi vì bạn đã chọn lựa một cách lí trí khi mua.
Bạn thích những thứ mà bạn sở hữu bởi bạn đang hợp lí hóa những lựa chọn trong quá khứ của mình để bảo vệ ý thức hệ của bản thân.
- Lập luận dựa vào thẩm quyền
Bạn quan tâm đến độ chính xác của thông tin hơn là người đưa ra thông tin.
Địa vị và uy tín của một người ảnh hưởng rất lớn tới cách mà bạn nhận thức về thông điệp của họ.
- Lập luận từ sự thiếu hiểu biết
Khi không thể giải thích được điều gì đó, bạn sẽ tập trung vào những điều mà bạn có thể chứng minh.
Khi không chắc về điều gì đó, bạn có xu hướng chấp nhận những lời giải thích kì lạ.
- Ngụy biện bù nhìn rơm
Khi tranh luận, bạn luôn bám vào những luận chứngào khách quan.
Trong các cuộc tranh luận, sự bực bội sẽ khiến bạn cố tình bẻ cong và thay đổi lập trường của đối thủ.
- Ngụy biện tấn công cá nhân
ân
Nếu bạn không thể tin ai đó thì bạn nên bỏ ngoài tai những quan điểm của họ.
Điều mà người ta nói và tại sao mà họ nói điều đó cần được phán xét một cách tách biệt rạch ròi.
- Ngụy biện về thế giới công bằng
Những người thất bại trong cuộc sống chắc chắn đã phải làm điều gì đó sai nên mới đáng bị như vậy.
Những người may mắn thường cũng chẳng phải do đã làm điều gì đó xứng đáng, và kẻ xấu thì cũng thường xuyên thoát tội mà không phải trả giá.
- Trò chơi lợi ích chung
Chúng ta có thể xây dựng một hệ thống xã hội không cần có sự quản lí, một nơi mà mọi người đều đóng góp vào lợi ích chung, đều được hưởng lợi và đều hạnh phúc.
Nếu không có một hình thức quản lí nhất định thì những người lười biếng và những kẻ lừa đảo sẽ nhanh chóng phá hoại nền kinh tế, bởi vì không ai muốn cảm thấy mình là một thằng khờ cả.
- Trò chơi tối hậu thư
Bạn chấp nhận hay từ chối một đề nghị dựa vào phân tích logic.
Trong một cuộc thõa thuận, bạn sẽ đưa ra quyết định dựa vào địa vị của bản thân.
- Sự xác nhận chủ quan
Bạn thường nghi ngờ những nhận định chung chung.
Bạn có xu hướng tin vào những nhận định và tiên đoán chung chung, đặc biệt là nếu nó mang màu sắc tích cực hướng tới bạn.
- Sự truyền bá của các giáo phái
Bạn đủ thông minh để không tham gia vào một giáo phái nào.
Các giáo phái bao gồm toàn những người như bạn.
- Tư duy tập thể
Vấn đề sẽ được giải quyết dễ dàng hơn khi một nhóm người tập hợp lại và cùng bàn bạc các giải pháp.
Mong muốn đạt được tiếng nói chung và xu hướng tránh đối đầu sẽ kìm nén tiến độ.
- Tác nhân siêu kích thích
Những người đàn ông sở hữu búp bê tình dục là những tên bệnh hoạn, và cô gái cưới vị tỉ phú 80 tuổi là một kẻ đào mỏ.
Búp bê tình dục và các đại gia thực chất là những tác nhân siêu kích thích.
- Sự tự nghiệm cảm xúc
Bạn luôn suy tính giữa rủi ro và lợi ích, và luôn lựa chọn để tối ưu hóa lợi nhuận trong khi giảm thiểu những thiệt hại.
Bạn phụ thuộc vào cảm xúc khi xác định một thứ là tốt hay xấu, thường đánh giá quá cao những lợi ích tiềm tàng và bị ám ảnh bởi ấn tượng ban đầu.
- Con số Dunbar
Bạn có một cuốn danh bạ trong đầu lưu giữ tên gọi và khuôn mặt của tất cả những người mà bạn quen biết.
Bạn chỉ có khả năng duy trì và chăm chút các mối quan hệ với khoảng 150 người trong cùng một thời điểm.
- Bán rẻ
Cả chủ nghĩa tiêu thụ lẫn chủ nghĩa tư bản đều được duy trì bởi những tập đoàn kinh tế lớn và ngành công nghiệp quảng cáo.
Cả chủ nghĩa tiêu thụ lẫn chủ nghĩa tư bản đều có nền móng là sự cạnh tranh địa vị giữa chính những người tiêu dùng.
- Thiên kiến tự đề cao
Bạn tự đánh giá bản thân một cách khách quan qua những thành công và thất bại trong quá khứ.
Bạn luôn tìm lí do biện hộ cho những thất bại của bản thân, và tự cho mình là thành đạt hơn, thông minh hơn, giỏi giang hơn so với con người thực.
- Hiệu ứng ánh đèn sân khấu
Khi ở giữa những người khác, bạn cảm thấy như thể họ đang dõi theo và đánh giá mọi mặt của diện mạo và hành vi của bạn.
Người ta chẳng mấy khi để ý tới bạn trừ khi bị buộc phải làm vậy.
- Hiệu ứng người thứ ba
Quan điểm và quyết định của bản thân bạn là sản phẩm dựa trên kinh nghiệm thực tế và những kiến thức đã được kiểm định, còn những người phản đối bạn đang rơi vào bẫy của những lời nói dối và công tác tuyên truyền từ các nguồn mà bạn không tin tưởng.
Mọi người đều nghĩ người đang bất đồng ý kiến với mình là một người cả tin còn bản thân mình là một người không dễ bị thuyết phục, trong khi thực tế thì lại rất khác.
- Thanh tẩy
Trút xả cơn giận là cách hiệu quả để giảm stress và tránh việc giận cá chém thớt lên bạn bè và người thân.
Qua thời gian, xả giận sẽ làm tăng những hành vi hung hăng.
- Hiệu ứng thông tin sai lệch
Kí ức có thể được tua lại như một cuộn phim vậy.
Kí ức được tạo dựng bởi những thông tin có sẵn. Điều đó khiến nó rất dễ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố trong thời điểm hiện tại.
- Sự phục tùng
Bạn là một cá thể độc lập mạnh mẽ, không chịu phục tùng chỉ trừ những trường hợp cần thiết.
Chỉ cần có một chút áp lực từ xã hội hoặc từ một nhân vật có thẩm quyền là đã có thể khiến bạn bị khuất phục, bởi vì phục tùng là một trong những bản năng sinh tồn.
- Sự bùng phát cuối cùng
Khi bạn thực hiện một thói quen xấu, thói quen đó sẽ dần dần biến mất khỏi cuộc đời bạn.
Bất cứ khi nào bạn cố gắng bỏ một tật xấu, bộ não sẽ nổ lực lần cuối để đẩy bạn về lối cũ.
- Sự lười biếng xã hội
Khi bạn làm việc nhóm để đạt được mục tiêu chung, bạn sẽ làm việc chăm chỉ và hiệu quả hơn.
Khi nằm trong một nhóm, bạn có xu hướng ít nổ lực hơn, bởi vì bạn biết rằng công sức mình bỏ ra sẽ bị gộp chung vào với thành quả của những người khác.
- Ảo giác về sự minh bạch
Khi bạn đang trải qua những cảm xúc mạnh, những người xung quanh chỉ cần nhìn là biết được điều bạn đang suy nghĩ và cảm nhận.
Những trải nghiệm chủ quan của bạn không thể quan sát được từ bên ngoài, và bạn đang đánh giá quá cao khả năng truyền tải suy nghĩ và của xúc cá nhân của mình.
- Sự bất lực tự nguyện
Nếu bị rơi vào một tình huống tồi tệ, bạn sẽ làm mọi việc có thể để thoát ra.
Khi cảm thấy không thể điều khiển được vận mệnh của chính mình, bạn sẽ bỏ cuộc và chấp nhận an phận thủ thường.
- Nhận thức từ cảm giác thứ phát
Ý kiến của bạn về người khác hay về các sự kiện được dựa trên những đánh giá khách quan.
Bạn thông dịch những cảm giác vật lí của mình thành từ ngữ, và sau đó để chúng gây ảnh hưởng lên quan điểm cá nhân.
- Hiệu ứng mỏ neo
Bạn sẽ phân tích mọi yếu tố một cách hợp lí trước khi đưa ra quyết định hay định giá một thứ gì đó.
Ấn tượng đầu tiên sẽ luôn ám ảnh tâm trí bạn, gây ảnh hưởng lên những nhận định và quyết định sau này.
- Sự chú ý
Bạn nhìn thấy hết mọi thứ diễn tra trước mắt, thu thập mọi thông tin như một chiếc máy ảnh vậy.
Bạn chỉ có khả năng nhận biết được một phần rất nhỏ trong toàn bộ thông tin mà mắt thu vào. Trong đó, phần được lí trí xử lí và lưu vào bộ nhớ thì còn ít hơn nữa.
- Sự tự chấp
Trong mọi việc, bạn luôn cố gắng để đạt được thành công.
Bạn thường tạo ra những điều kiện cho sự thất bại để tự bảo vệ cái tôi của mình.
- Những lời tiên tri tự hoàn thành
Tương lai chịu tác động của những thế lực ngoài tầm kiểm soát của bạn.
Chỉ có niềm tiên là có thể khiến một sự kiện trong tương lai thực sự xảy ra, nếu sự kiện đó phụ thuộc vào hành vi của con người.
- Thời khắc
Bạn là cá thể duy nhất, và sự hạnh phúc của bạn phụ thuộc vào việc bạn có bằng lòng với cuộc sống hay không.
Bạn là một tập hợp của nhiều bản ngã, và hạnh phú của bạn dựa vào việc thõa mãn tất cả những bản ngã này.
- Thiên kiến về sự nhất quán
Bạn biết rõ sự thay đổi trong các quan điểm của mình qua thời gian.
Trừ khi bạn ghi chép lại một cách có ý thức và chi tiết về sự phát triển của bản thân, bạn sẽ luôn cho rằng cảm xúc và con người hiện tại của bạn từ xưa đến nay vẫn vậy.
- Sự tự nghiệm về tính đại diện
Biết được lịch sử của người khác sẽ giúp bạn dễ dàng xác định xem họ là kiểu người như thế nào hơn.
Bạn thường vội vàng đi đến kết luận sau khi so sánh họ với nhữn mẫu người đã tồn tại sẵn trong tiềm thức của bạn.
- Sự trông đợi
Rượu vang là một thứ chất lỏng phức tạp, chứa đầy những hương vị tinh tế mà chỉ chuyên gia mới có thể thực sự cảm nhận. Những người nếm rượu có kinh nghiệm không thể nào bị đánh lừa.
Cả các chuyên gia về rượu vang cũng như người tiêu dùng đều có thể bị đánh lừa khi sự trông đợi của họ bị thay đổi.
- Ảo giác về sự kiểm soát
Bạn biết rõ khả năng kiểm soát những yếu tố xung quanh của bản thân.
Bạn thường xuyên tin rằng mình có khả năng kiểm soát kết quả của những sự kiện mang tính ngẫu nhiên, hoặc những thứ quá phức tạp để có thể tiên lượng trước.
- Lối quy kết bản chất
Hành vi của mọi người đều phản ánh tính cách của họ.
Hành vi của con người phần nhiều là kết quả của tình huống cụ thể, hơn là do tính cách.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét